ไปสู่หนไหน?

"ดารกา" เล่าประสบการณ์ขนหัวลุกเมื่อไปฟังสวดศพ

ญาติมิตรหลายๆ คนของดิฉันพูดตรงกันว่าไม่ชอบไปงานศพ อย่างฝังจิตฝังใจ...จะเป็นงานสวดศพ เผาศพ หรือแม้แต่ทำบุญ 7 วัน 100 วันก็ไม่อยากไปร่วมด้วยทั้งนั้น ส่วนมากมีเหตุผลว่า กลัวจะเคราะห์ร้ายเพราะดวงชงกับผู้ตาย

บางคนยืนยันว่าไม่ใช่เป็นความเชื่อเลื่อนลอย เพราะไปงานศพทีไรมักจะเกิดเหตุทีนั้น ไม่เกิดกับตัวเองก็กับคนในครอบครัวแทบทุกครั้งไป

ตั้งแต่รถชนกัน ลูกเจ็บป่วย โดนหมากัด จนถึงหมาตัวเองออกไปกัดคนนอกบ้านต้องเสียค่าทำขวัญบ้าง จ่ายตามบิลของโรงพยาบาลบ้าง...ล่าสุดญาติที่เพิ่งกลับจากฟังสวดศพหยกๆ ต้องพาคนข้างบ้านที่ถูกหมาตัวเองกัดไปหาหมอที่ร.พ.เอกชน เสียค่าตรวจรักษา ฉีดยากันบาดทะยัก 1 เข็มเป็นเงินถึง 1,550 บาท

เคยซื้อลอตเตอรี่ที่เขาเร่ขายในวัดก็ไม่เคยถูกแม้แต่เลขท้ายสองตัวสักครั้ง

บางคนสารภาพว่าไม่ใช่เพราะหวาดหวั่นเรื่องดวงจะชงหรือไม่ชง แต่ไม่ชอบไปงานศพเพราะกลัวผีหลอกต่างหาก!

เพื่อนคนหนึ่งเล่าว่าไปงานศพญาติที่ตายเพราะอุบัติเหตุทางรถยนต์ ระหว่างที่นั่งฟังพระสวดอภิธรรมเสียงเยือกเย็นอยู่นั้น บังเอิญเหลือบไปเห็นภาพถ่ายของผู้ตายที่ตั้งเด่นอยู่หน้าโลง...จะเป็นเพราะแสงไฟสะท้อนหรือตาฝาดไปเองก็ไม่ทราบ แต่เธอยืนยันว่าเห็นญาติจ้องมองและยิ้มเศร้าๆ จนแทบจะกรีดร้องลั่นศาลา

สำหรับดิฉันเองกลับตรงกันข้ามค่ะ

ใครแจกการ์ดงานแต่งงานหรืองานวันเกิด จะไปงานหรือไม่ก็แล้วแต่สะดวก ถ้าไม่สนิทกันมาก หรือไกลเกินไปสำหรับคนที่วัยใกล้เกษียณอย่างดิฉันก็จะไม่ไป แต่ฝากซองไปช่วยงานบ้าง ส่งจดหมายอวยพรและเช็คของขวัญทางไปรษณีย์บ้าง แล้วแต่ความเหมาะสม

ตรงข้าม ถ้าเป็นงานศพญาติมิตรดิฉันจะต้องไปร่วมงานทุกครั้ง ถือว่าเป็นการล่ำลากันครั้งสุดท้าย ขออโหสิกรรมต่อกัน ถ้ารู้ข่าวจะไปร่วมด้วยทันทีค่ะ

นับวันชีวิตเราก็ก้าวไปสู่เงื้อมมือมัจจุราช...ใกล้เข้าไปทุกทีแล้ว แม้ชีวิตนี้จะเป็นที่รักของตนแค่ไหน แต่วันหนึ่งไม่ช้าก็เร็ว ก็ต้องลงไปนอนพนมมืออยู่ในโลงศพ...ร่างกายที่ไร้ลมหายใจรอให้เขานำไปเผาหรือฝัง

วิญญาณจะมีจริงหรือไม่? ตายแล้วจะไปไหนก็ไม่มีโอกาสรู้ได้เลย!

ไม่ใช่ว่าเพิ่งมารู้ตัวว่าวันหนึ่งต้องตายเพราะไปงานศพหรอกค่ะ แต่ชีวิตคนเราล้วนแต่มีภาระวุ่นวายยุ่งเหยิง ไม่มากก็น้อยด้วยกันทั้งนั้น หลายๆ ครั้งก็วุ่นเสียจนลืมความตายของตัวเองเสียสนิท...มางานศพเมื่อไหร่ก็ได้ทอดถอนใจ ปลงสังเวชชีวิตของคนเราเสียที

ร่างที่นอนหงายหลับตา ยื่นมือให้รดน้ำคล้ายจะบอกกล่าวว่า เคยกระเสือกกระสนไขว่คว้ามาสารพัดชีวิต ทั้งเหน็ดเหนื่อยยากเข็ญ แม้แต่ทรยศคดโกง เอารัดเอาเปรียบหรือเคยเบียดเบียนใครมา แต่เดี๋ยวนี้จบสิ้น...ได้พักผ่อนนอนหลับไปตลอดกาล

มือที่เคยกำแน่นเมื่อแรกเกิด บ่งบอกว่าจะกำเกร็งสรรพสิ่งมาชั่วชีวิต ก็แบออกให้เห็นทั่วกันว่าไม่ได้นำสิ่งใดติดไปโลกหน้าแม้แต่สิ่งเดียว!

งานศพล้วนแต่ทำให้ได้แง่คิดและมุมมองดีๆ สำหรับชีวิตเสมอมา...

จนกระทั่งถึงงานสวดศพครั้งล่าสุด หัวหน้ากองชื่อคุณทนงเสียชีวิตด้วยมะเร็งตับก่อนจะเกษียณราว 3 ปี รุ่นราวคราวเดียวกับดิฉัน แต่หัวหน้ากองเคยเล่าว่าตัวเองใช้ชีวิตสิ้นเปลืองมาตั้งแต่สมัยหนุ่ม หรือเสเพลทั้งเหล้า บุหรี่ เรียกว่าสุรา นารี พาชี กีฬาบัตร ครบเครื่อง ไม่รู้ว่ารอดมาจนถึงห้าสิบกว่าๆ ได้ยังไง?

พวกรุ่นน้องๆ ในที่ทำงานเคยเล่าว่า หัวหน้าเป็นทั้งโรคเบาหวาน ตับแข็ง ความดันเลือดสูง ไทรอยด์อักเสบ ระยะหลังๆ มีอาการหลงๆ ลืมๆ แต่ยังไม่ถึงขั้นอัลไซเมอร์ แม้ว่าจะเลิกเหล้าและบุหรี่มาหลายปีแล้ว แต่พิษร้ายก็สะสมอยู่ร่างกายเพียบแปล้

ยกเว้นเรื่องนี้แล้ว หัวหน้าทนงถือว่าเป็นเจ้านายที่ลูกน้องรักมาก สวดศพวันแรกก็มีแขกแน่นจนล้นศาลา ดิฉันไปเร็วจึงได้ที่นั่งด้านในแถวกลางๆ มองดูพวงหรีดทยอยกันมาไม่หยุด ท่ามกลางกลิ่นธูปอวลกรุ่น

ขณะที่พระสวดอภิธรรมอยู่นั้น ผู้หญิงสูงวัยที่นั่งพนมมืออยู่ข้างๆ ดิฉันก็พูดขึ้นว่า...ขอบใจนะที่อุตส่าห์มางานผม! เล่นเอาดิฉันหันขวับไปพบเธอที่กำลังจ้องมองดิฉันเช่นกัน

"ผมเอง...ทนงไงล่ะ? ขอบคุณนะที่มางานศพผม!"

ผู้หญิงร่างท้วมคนนั้นอ้าปากค้าง หน้าซีดเผือด ดิฉันเองก็คงไม่แตกต่างกันขณะที่หันขวับไปทางโลงศพที่ตั้งเด่นอยู่เบื้องหน้า คุณทนงในภาพถ่ายยิ้มเศร้าๆ ดูเหมือนจะพยักหน้านิดๆ เป็นการอำลา ในบรรยากาศที่เยือกเย็นจนขนลุกซ่าไปทั้งตัว

ก่อนจะกลับ ขณะที่ยกมือไหว้โลงศพนั้น ดิฉันอดนึกไม่ได้ว่า...ถ้าวันหนึ่งตัวเองถึงเวลาไปนอนในนั้น จะมีโอกาสได้มาขอบอกขอบใจแขกเหรื่อที่มาร่วมงานเราหรือเปล่าหนอ?

ที่มา : คอลัมน์ ขนหัวลุก โดย ใบหนาด - ข่าวสด หน้า 31 - ฉบับวันที่ 6 มิถุนายน 2551